Vlaamse studies rond (hygro)thermische effecten van gevelgroen gecombineerd in samenvattend rapport
Door de toenemende klimaatverandering komen hittegolven steeds vaker voor. Deze periodes van extreme hitte leiden jaarlijks tot een oversterfte van 2 tot 6% in België. Vooral steden ondervinden de gevolgen sterk, onder meer door verkeer, industriële activiteiten en de aanwezigheid van asfalt en beton, die warmte lang vasthouden en traag afgeven. Het beperkte aandeel vegetatie versterkt dit effect nog. Vergroening krijgt daarom een steeds belangrijkere rol in het bufferen van lokale temperaturen. Wereldwijd werden al heel wat studies uitgevoerd rond het hygrothermische effect van gevelgroen. Dit hygrothermisch effect geeft weer hoe gevelgroen reageert op vocht (hygro) en temperatuur (thermisch) en wordt bepaald door een combinatie van beschaduwing, evapotranspiratie en isolatie/ventilatie. Ook in Vlaanderen werd hier al onderzoek naar gedaan. Op vraag van de sector werden de resultaten van zes Vlaamse studies gebundeld in een samenvattend rapport.
Gevelgroen in het algemeen
Er zijn twee types gevelgroen: grondgebonden, waarbij de planten in volle grond geplaatst worden aan de voet van de gevel (direct op de gevel of indirect via een klimhulp bij gebruik van klimplanten), en substraatgebonden of Living Wall Systemen (LWS), waarbij de planten rechtstreeks aan de gevel hangen. Er zijn heel wat voordelen gekoppeld aan gevelgroen, zoals een luchtzuiverende werking, verhoging van de biodiversiteit, minder geluidsoverlast en een extra esthetische waarde. Het rapport gaat dieper in op de temperatuurbufferende werking van gevelgroen, hetgeen resulteert in extra koeling in de zomer en lichte opwarming in de winter. Door die temperatuurbufferende werking heeft gevelgroen ook een energiebesparend effect. Ook dit wordt aangetoond in het rapport.
Gevelgroen kan zorgen voor de verlaging van het Urban Heat Island effect
Het Urban Heat Island (UHI) effect is het fenomeen waarbij het stedelijke gebied aanzienlijk warmer is dan de omliggende plattelandsgebieden. Voornamelijk door menselijke activiteiten, de aanwezigheid van beton en asfalt, het gebrek aan vegetatie, en de beperkte luchtcirculatie door de vele gebouwen, kan dit verschil oplopen tot wel 10°C. Een stijging van de omgevingstemperatuur met 1°C zorgt voor 2 tot 4% meer elektriciteitsverbruik. Dit effect, en bijgevolg ook het elektriciteitsverbruik, kan verkleind worden door meer groen te implementeren. Echter hebben steden maar een beperkte ruimte ter beschikking. Gevelgroen biedt hier de ideale oplossing.
Het temperatuurbufferend effect van gevelgroen kwam in alle studies naar voren
Binnen de projecten werden er zowel modelsimulaties als experimentele opstellingen in de praktijk onderzocht. De verschillende types gevelgroen komen aan bod. In alle onderzoeken, ongeacht het type gevelgroen, werd aangetoond dat er een minder groot verschil was tussen de minimum- en maximumtemperatuur van een muur met gevelgroen in vergelijking met een kale muur. Hieruit kan geconcludeerd worden dat een groot deel van de invallende zonnestralen geabsorbeerd en gereflecteerd wordt door de planten, waardoor de zonnestralen de achterliggende gevel niet kunnen bereiken en dus niet kunnen opwarmen. Eén van de belangrijkste conclusie was dat het grootste effect verkregen werd bij meer extremere temperaturen. Hoe warmer (kouder) de dag, hoe groter het koelend (isolerend) effect van gevelgroen.
Gevelgroen biedt ook voordelen voor de portemonnee
Gevelgroen zorgt dus voor de buffering van extreme temperaturen. Als gevolg daarvan biedt het ook een energiebesparend effect. Uit verder onderzoek bleek dat het energieverbruik voor zowel verwarming als koeling lager lag in een huis met groene gevel in vergelijking met een huis zonder. In de winter fungeert de vegetatie als een soort extra isolatie en in de zomer zorgde die vegetatie voor beschaduwing waardoor in beide gevallen de temperatuur gebufferd wordt en dus ook energie bespaard kan worden.
Vanuit deze resultaten wordt nu verder onderzoek gedaan om uiteindelijk tot een rekentool voor de bouwsector te komen.
Iedereen kan zijn steentje bijdragen
Deze studies bevestigen al enkele voordelen van gevelgroen. Er is nog meer onderzoek nodig, maar de positieve invloed ervan is alvast duidelijk. Hoe meer gevels er vergroend worden, hoe groter het effect ervan. Reden genoeg dus om dit in de toekomst meer te implementeren.
Het samenvattend rapport en de bijhorende informatiefiche is terug te vinden op https://www.viaverda.be/Publicaties/infofiche-en-rapport-temperatuurbufferend-en-energiebesparend-effect-van-gevelgroen
Femke De Neef
